عد از کرم روز، کرم مرطوب‌کننده و حدود 20 دقیقه بعد، کرم ضدآفتاب باید زده شود.
بسیاری از پزشکان متخصص پوست و مو معتقدند هیچ کرمی برای پوست موثر نیست مگر اینکه ممتد و با دقت مصرف شود در غیر این صورت هیچ کرمی با یک بار مصرف‌ معجزه نمی‌کند. یکی از روش‌های مراقبت از پوست، استفاده از کرم‌های روز و شب است اما سوال‌های زیادی در مورد آنها وجود دارد. با دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، در مورد اینکه اصلا از چه زمانی و از چه سنی باید مراقبت‌های پوستی را شروع کنیم، گفت‌وگو کرده‌ایم.

پوست ما چرا و چگونه پیر می‌شود؟
پوست به‌طور طبیعی به مرور زمان و با افزایش سن دچار تغییراتی می‌شود که بخشی از آن خارج از اراده و به دلیل طبیعت انسان است و برخی مربوط به وضعیت زندگی و عواملی مثل آب‌وهوا، شرایط فرد مانند بیماری‌ها و استرس‌های عصبی است. صدمه‌هایی هم که به پوست وارد می‌شود، روی جوانی و سلامت آن تاثیرگذار است که مهم‌ترین این صدمه‌ها نورآفتاب است. ضربه‌ها، خراشیدگی‌ها و زخم‌ها، سرما و گردوغبار و شن نیز به پوست آسیب می‌زنند. استفاده از کرم‌های زیبایی و آرایشی غیراستاندارد و تغذیه بد هم از قدرت حفاظتی پوست می‌کاهند. اوج جوانی و شادابی پوست در    25سالگی است. از این سن به بعد، ساخت‌وساز کلاژن به تدریج کم و چین‌وچروک پوست یا پیری فیزیولوژیک آغاز می‌شود. حالا اگر صدمه‌ها و عوامل خطرزای بیرونی بیشتر و مراقبت کمتر باشد، این روند سریع می‌شود مخصوصا از 50 سالگی به بعد که هورمون استروژن که در کلاژن‌سازی نقش بسزایی دارد، ناگهان متوقف می‌شود.

چطور می‌شود جلوی این روند پیری پوست را گرفت؟
فقط با انجام مراقبت‌های پوستی و پرهیز از عوامل صدمه‌زا می‌توان جلوی این تغییرات را گرفت یا روند آن را کندتر کرد. رسیدگی به پوست ضروری است و یکی از راه‌های آن استفاده از کرم‌های روز و شب است.

این کرم‌‌های روز و شب چگونه از پوست مان محافظت می کنند؟
پیش از تعریف کرم‌ روز و شب باید بگوییم که استفاده صرف این کرم‌ها بدون داشتن شیوه زندگی سالم نمی‌تواند مانع بروز آسیب‌ها و چروک پوست شود. کسی که به مصرف موادقندی زیاد، خوردن غذاهای چرب و شیرین، مصرف زیاد و بیش از حد شیر، سیگارکشیدن (به دلیل تنگی عروق و گردش ناکافی خون در پوست) و نوشیدن الکل که روی عروق و کبد تاثیرگذار است عادت دارد، زندگی‌اش پراسترس است و با بدخوابی و انجام ندادن فعالیت‌های جسمی و ورزش زندگی می‌کند و قصد تغییر این شیوه را ندارد، نباید انتظار داشته باشد کرم‌ها چین ‌و چروک زودرس پوست و زمینه‌های مستعد برای صدمه‌های پوستی را از بین ببرد. از طرفی قرارگیری مستمر در زیر نورآفتاب مهم‌ترین عامل پیری پوست است. ضمن اینکه می‌توانیم این علت‌ها را تا حدی تعدیل کنیم، می‌توانیم از کرم‌های محافظ نیز استفاده کنیم.

تذکر بجا و مهمی بود. حالا لطفا از ترکیب‌های کرم روز و شب بفرمایید.
کرم شب ، کرم محافظی است که ترکیب‌های مختلفی از جمله اسید هیالورونیک، آلفا هیدروکسی‌اسید و ویتامین C دارد. این ترکیب‌ها روی کلاژن‌سازی پوست تاثیر می‌گذارند و کلاژن‌سازی را افزایش و تخریب آن را کاهش می‌دهند. کرم‌های شب به این علت باید در شب استفاده شوند که در برابر نورآفتاب کم‌تاثیرند. البته فقط در برابر نورخورشید، نه لامپ‌های معمولی خانه بنابراین می‌توان نیم‌ساعت قبل از خواب آنها را استفاده کرد.

کرم ‌روز چطور؟
کرم‌ روز هم تقریبا همان ترکیب‌ کرم ‌شب را دارد با این تفاوت که این کرم را می‌توان زیر نورخورشید و هنگام بیرون رفتن از خانه هم استفاده کرد. مواد موجود در آن در برابر نور آفتاب حساسیت ایجاد نمی‌کند. این کرم هم مانع جلوگیری از تخریب کلاژن می‌شود. البته کرمی که برای صورت استفاده می‌شود، با کرمی که برای دور چشم استفاده می‌شود، متفاوت است. دور چشم، پوست بسیار نازکی دارد و اگر کرم ‌روز یا شب دور چشم مالیده شود، جذب پوست می‌شود و صدمه ایجاد می‌کند.

استفاده از کرم ‌روز برای حفاظت از پوست در برابر چروکیدگی و پیری الزامی است یا مرطوب‌کننده برای پوست کافی است؟
کرم ‌روز اولین کرمی است که بلافاصله پس از بیدارشدن و شستشوی پوست بایداستفاده کرد ولی اگر کسی بخواهد از پوست خود واقعا مراقبت کند، نباید به این کرم اکتفا کند و بعد از آن باید کرم‌های دیگری مصرف کرد. خشکی پوست در پیر و چروک‌شدن پوست اثر دارد. علت این خشکی چه افزایش سن و عوامل طبیعی باشد و چه عوامل محیطی یا عوامل ژنتیکی باید مرطوب‌کننده به کار برد. همه باید مرطوب‌کننده بزنند.

پس کرم مرطوب کننده خیلی مهم است؟
بله، کرم مرطوب‌‌ کننده به پوست رطوبت می‌رساند و باید بیش از یک بار در روز استفاده شود. حتی اگر کسی پوست چربی دارد و سنش زیر سن یائسگی است نیز باید از کرم‌های مرطوب‌کننده بدون ‌چربی استفاده کند ولی بعد از یائسگی که از چربی پوست کاسته می‌شود، مرطوب‌کننده باید از نوع چرب باشد. استفاده از کرم‌های ضدآفتاب نیز ضروری است، چه در هوای آفتابی و چه در هوای ابری و بارانی.

ضدآفتاب را چه زمانی باید استفاده کرد؟ قبل یا بعد از کرم‌ روز؟
بعد از کرم روز، کرم مرطوب‌ کننده و حدود 20 دقیقه بعد، کرم ضدآفتاب باید زده شود.

از چه سنی باید از این کرم‌ها استفاده کرد؟
اگر فردی بخواهد واقعا از پوست خود به خوبی محافظت کند، بهترین سن شروع استفاده از این کرم‌ها 25 سالگی به بعد است اما از سنین 27تا30 سالگی مصرف کرم‌شب و مرطوب‌کننده و ضد‌آفتاب بهترین تاثیر را دارد. بعد از یائسگی نیز حتما باید کرم‌ روز استفاده شود. در حال حاضر کرم‌های روزی ساخته شده است که هم مرطوب‌کننده دارد و هم ضدآفتاب اما این کرم‌ها تاثیر کرم‌های جداگانه و تک را ندارند. مثل کرم‌ پودر و پنکیک‌هایی می‌ماند که روی آنها «حاوی ضد‌آفتاب» هم نوشته شده است و به‌هیچ‌وجه تاثیر استفاده جداگانه از ضدآفتاب را ندارند و برای زمان‌های کوتاه تاثیر دارند.

پوست افرادی که از کرم‌های روز و شب استفاده می‌کنند، واقعا با کسانی که فقط از ضدآفتاب استفاده می‌کنند، تفاوت دارد؟
بله، مطالعه‌های انجام شده روی صورت دوقلوها نشان داده است، قلی که منظم، دقیق و مستمر از این کرم‌ها استفاده می‌کند، به‌وضوح چند سال جوان‌تر از قل دیگر خود به نظر می‌رسد. نکته مهم دیگر این است که این کرم‌ها را حتما باید با نظر پزشک مصرف کرد. پزشک با توجه به نوع و رنگ پوست، بیماری‌ها و عوامل دیگر کرم مناسب را توصیه می‌کند.